Xuất hiện biến thể phụ XBB.1.5
Thông tin về dịch bệnh Covid-19 trên địa bàn TP, Sở Y tế TPHCM cho biết, tính từ đầu tháng 3/2023 đến nay, tại TP số ca mắc mới Covid-19 ghi nhận dưới 3 ca/ngày, trung bình 1 ca/ngày. Tuy nhiên, riêng ngày 12/4 ghi nhận 3 ca mắc mới và ngày 13/4 là 7 ca. Hiện đang có 12 bệnh nhân nằm điều trị tại bệnh viện, không có ca bệnh nặng phải thở máy.
Sở Y tế TP cho biết, theo báo cáo của Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) phối hợp Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới tiến hành giải trình tự SARS-CoV-2 từ các bệnh nhân dương tính trong giai đoạn từ ngày 11/01/2023 đến 20/03/2023, có 5 mẫu được giải mã thành công. Trong số này, có 2 chủng thuộc biến thể phụ BA.5 (chiếm 40%), 1 mẫu BA.2.75 (chiếm 20%), 1 mẫu XBB.1 (chiếm 20%) và 1 mẫu XBB.1.5 (chiếm 20%).
Liên quan đến biến thể XBB.1.5, Sở Y tế TP thông tin, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết XBB.1.5 hiện đang là biến thể chiếm ưu thế trên phạm vi toàn cầu (chiếm 47,1% số trường hợp trong tháng 3/2023), XBB.1.5 đã được phát hiện ở 94 quốc gia. Các dữ liệu phân tích hiện nay trên thế giới cho thấy không có báo cáo nào về mức độ nghiêm trọng cao hơn đối với các biến thể đang lưu hành, cũng không có báo cáo nào về việc gia tăng số ca nhập viện hoặc tử vong ở các khoa ICU do bất kỳ biến thể từ dòng XBB hiện đang lưu hành.
Trao đổi về tình tình dịch Covid-19 trong cả nước, GS.TS. Phan Trọng Lân, Cục Trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, Bộ Y tế đã và đang theo dõi chặt chẽ tình hình, không để bị động trước những diễn biến mới của tình hình dịch bệnh; đồng thời, phối hợp với các chuyên gia, các tổ chức trong nước, quốc tế thường xuyên cập nhật, đánh giá tình hình nhằm chủ động có các điều chỉnh phù hợp; bên cạnh đó, vẫn đảm bảo việc huy động các nguồn lực của toàn thể hệ thống chính trị, xã hội trong công tác chống dịch và đảm bảo thống nhất đáp ứng với các quốc gia trên thế giới. Theo đánh giá sơ bộ về cấp độ dịch dựa vào số liệu (số ca mắc, tử vong, độ bao phủ vaccine, khả năng đáp ứng thu dung với quy mô toàn quốc) tại nước ta thì tất cả yếu tố đều là màu xanh và không vượt qua cấp độ 1.
Trên thực tế, hiện nay, tại nước ta số mắc tập trung chủ yếu ở khu vực phía Bắc - nơi đang có sự giao mùa. Thống kê hiện nay là đã tăng khoảng gần 4 lần với tuần trước đó. Bên cạnh đó, thời tiết hiện nay thuận lợi cho sự phát triển của virus, ý thức của con người, đặc biệt là việc đeo khẩu trang tại nơi công cộng, cơ sở khám chữa bệnh có lúc có nơi chưa đảm bảo. Thời gian qua, Lào Cai, Hà Nội có xảy ra chùm ca mắc, tuy nhiên, các cấp chỉ đạo tiến hành chủ động vào cuộc nhanh chóng và kiểm soát được tình hình dịch.
Tập trung ưu tiên tiêm chủng bảo vệ nhóm nguy cơ cao
Theo GS.TS. Phan Trọng Lân, việc đánh giá tình hình dịch Covid-19 sẽ dựa trên 3 yếu tố. Thứ nhất, là virus SARS-CoV-2. Đến thời điểm này, biến thể phụ Omicron đã xuất hiện được 16 tháng với hơn 500 biến thể phụ khác nhau. Biến thể này hiện đang lưu hành hầu hết các nơi trên thế giới và đang chiếm ưu thế. Các chuyên gia nhận thấy đây là biến thể có đặc tính lây lan nhanh.
Thứ hai, là môi trường sống, hành vi của người dân. Hiện nay hầu hết các nước đã mở cửa, nới lỏng toàn bộ các biện pháp phòng chống dịch kể cả ở những nước có sự lây nhiễm cao. Thời gian qua hoạt động phòng chống dịch của chúng ta đạt hiệu quả nhờ đẩy mạnh tiêm vaccine. Vì thế, một bộ phận người dân có tâm lý chủ quan với biện pháp phòng chống dịch như đeo khẩu trang, khử khuẩn, chính điều này làm gia tăng sự lây nhiễm.
Thứ ba, về biện pháp đáp ứng, vũ khí hiệu quả của Việt Nam là do chúng ta đã bao phủ vaccine phòng chống dịch Covid-19 rất cao. Với liều cơ bản, chúng ta bảo phủ gần như 100% cho đối tượng từ 12 tuổi trở lên, mũi 3, 4 cũng đạt tỷ lệ cao 80-90%, việc tiêm cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi mũi 1 cũng lên đến 90%, mũi 2 là gần 70%; tuy nhiên, có nơi, có chỗ tỷ lệ tiêm chưa đạt như mong muốn, đặc biệt ở đối tượng nguy cơ cao.
Riêng đối với tiêm vaccine, GS.TS. Phan Trọng Lân chia sẻ, theo đánh giá của các chuyên khoa, một điểm cần lưu ý là đặc tính hiệu quả của vaccine trong phòng lây nhiễm với biến thể Omciron còn hạn chế, tuy nhiên, khả năng phòng chuyển nặng, nhập viện, tử vong thì hiệu quả. Tổ chức Y tế thế giới đánh giá những người đã tiêm vaccine phòng Covid-19 hoặc đã từng nhiễm bệnh hầu hết đều có miễn dịch - do vaccine hoặc do mắc phải. Chính yếu tố này làm các trường hợp khi mắc bệnh có biểu hiện nhẹ hơn, ít hoặc không có triệu chứng. Theo khuyến nghị mới, cần tập trung ưu tiên tiêm chủng bảo vệ nhóm nguy cơ cao (người cao tuổi, người mắc bệnh nền, người suy giảm miễn dịch, phụ nữ mang thai) bởi nếu miễn dịch của các đối tượng trên giảm dễ dẫn đến tình trạng tăng nặng, nhập viện, tử vong.